یک سناریوی تازه نفس برای اوباما؛ قانون اساسی آمریکا به داد برجام رسید!

به گزارش خبرنگار سیاست خارجی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، "لغو تحریم‌ها"  یکی از دو موضوع مهمی بود که شش قدرت جهانی را رو به روی ایران نشاند تا با منطق مذاکره این مهم، عملیاتی شود.

بدون شک طی این دو سالی که "محمد جواد ظریف" رییس دستگاه دیپلماسی کشورمان و همتای آمریکاییش راه مقرهای سازمان ملل را در پیش می گرفتند می دانستند لغو تحریم ها از سوی اتحادیه اروپا و غیره کار سختی نیست اما تحریم های کنگره قصه ای است که سر دراز دارد و بدون ریش گرو گذاشتن از سوی رئیس جمهور آمریکا کاری از پیش نخواهد رفت.

"وتو خواهم کرد" موضوعی است که اوباما هر کجا از اصحاب کنگره بی وفایی دید آن را مطرح کرد، اما با توجه به آنچه تا به امروز گذشته و تکرر "وتو می کنم های" وی، باعث شد تا آنطور که باید،ل دلها گرم نشود. اما یک سناریوی تازه نفس پیش پای این رئیس جمهور است!

اگر کار به جایی برسد که اوباما مجبور به وتو کردن  قانونهای ناقض برجام باشد و با توجه به این که راههایی برای شکستن وتو وجود دارد اگر این اتفاق بیفتد، در نهایت برجام نقض شده و مهر بد عهدی بر پیشانی کاخ سفید زده خواهد شد  که بدون شک عواقب بدی نیز برای همه طرف های مذاکره کننده خواهد شد.

اما آیا این انتهای کار بوده و راه دیگری برای اوباما وجود ندارد؟

بر اساس ماده 2 قانون اساسی آمریکا، رئیس جمهور این کشور از اختیارات گسترده ای برخوردار است که قابل قیاس با هیچ رئیس جمهور دیگری در دنیا نیست، بر همین اساس وی مهم ترین و بالاترین مقام را در ایالات متحده داراست که منافع ملی کشورش را دنبال می کند، یه همین منظور برای رییس جمهور آمریکا اختیارات گسترده ای تعریف شده است، اما اگر  مجلس یا کنگره بخواهد طی مصوباتی این اختیارات را محدود کند آن هم با توجه به اینکه موضوع ملی ای مطرح باشد، رییس جمهور می تواند به دیوان عالی آمریکا که بالاترین مرجع قضایی این کشور است شکایت کند.

بنابراین طبق تحلیلی که ارائه شد در صورت شکسته شدن وتوی اوباما، او می تواند برای محافظت هر چه تمام تر از برجام ، تحرکات کنگره را بدین نحو سرکوب کرده و شکایتی را برای دیوان عالی این کشور تنظیم کند.

مطابق قانون اساسی ایالات‌متحده، رییس‌جمهوری نسبت به مصوبات کنگره حق وتو دارد؛ روند از این قرار است که کنگره مصوبه‌اش را به کاخ سفید می‌فرستد، اگر رییس‌جمهوری مصوبه را امضا کرد، مصوبه "قانون" می‌شود، اما چنانچه مصوبه را به‌همراه "اعلام وتو" به کنگره بازگرداند، کنگره موظف است طرح را «بازبینی» کند. در قانون اساسی آمریکا، "بازبینی" تعریف مشخصی ندارد، اما در عرف رایج، "بازبینی" معمولا دو حالت پیدا می‌کند: یا اینکه کنگره از پیگیری مصوبه صرف‌نظر می‌کند یا تلاش می‌کند آن را به تصویب دوسوم نمایندگان برساند تا وتوی رییس‌جمهور باطل شده و طرح، خودبه‌خود به قانون تبدیل شود.

اگر مصوبه از مجلس سنا نشات گرفته باشد، رییس‌جمهوری آن را به مجلس سنا بازمی‌گرداند تا در آنجا «بازبینی» شود و اگر مصوبه ابتدا در مجلس نمایندگان (House) طرح شده باشد، رییس‌جمهوری آن را به همین منظور به مجلس نمایندگان ارجاع می‌دهد. اما در هر دو حالت، هر دو مجلسین (یعنی هم سنا و هم مجلس نمایندگان) باید هریک به طرح مورد نظر با دوسوم آرا (حداقل ۶۷ سناتور در مجلس سنا و ۲۹۰ نماینده در مجلس نمایندگان) مجددا رای مثبت دهند تا وتوی رییس‌جمهوری باطل شود.

یعنی اگر مصوبه به مجلس سنا (با صدسناتور) بازگردانده شود و در آنجا ۶۷ سناتور (دو سوم کل سناتورها) مجددا به آن رای دهند، آنگاه متن مصوبه به مجلس نمایندگان (با ۴۳۵ نماینده) ارسال می‌شود تا در آنجا نیز به رای گذاشته شود. چنانچه از میان ۴۳۵ نماینده مجلس نمایندگان، ۲۹۰ نفر (دو سوم) به آن مجددا رای مثبت دادند، در این صورت وتوی رییس‌جمهور باطل و طرح به «قانون» تبدیل می‌شود.
اگر یکی از مجلسین با دو سوم آرا مجددا به طرح رای مثبت داد، ولی مجلس دیگر موفق به کسب دو سوم نشد، وتو بر قوت خود باقی می‌ماند و طرح مورد نظر «قانون» نخواهد شد.

در همین رابطه "حسن بهشتی‌پور" پیرامون تصویب طرح دشوار کردن رفع تحریم‌ها در آمریکا، می گوید: تصویب این طرح ادامه تلاش‌های رژیم صهیونیستی است که نتوانست جلوی توافق را بگیرد.

بهشتی‌پور در پایان خاطرنشان کرد: رئیس جمهور آمریکا به دور از اینکه دموکرات یا جمهوریخواه باشد منافع ملی این کشور را دنبال می‌کند و اجرایی شدن برجام موضوعی است که به منافع ملی این کشور مربوط می‌شود.